Leiðari Austurgluggans 24. tbl. 20. júní 2008
Mikið magn af eiturlyfjum var gert upptækt úr Norrænu í síðustu viku. Svo mikið magn að ekki mörgum hefði komið það til hugar. Áður en lengra er haldið er rétt að taka fram að fundur fíkniefnanna ber vott um góðan árangur tollgæslunnar á Seyðisfirði.
Hert lög- og tollgæsla við strendur landsins komust í umræðunni þegar að stóra Fáskrúðsfjarðarmálið kom upp. Vangaveltur voru uppi um að efla þyrfti tollgæslu um allt land, og að aukið fé þyrfti til málaflokksins. Hafnir landsins geta ekki verið opnar fyrir slíkum vágesti.
Ísland er jú eyland og auðvelt ætti að vera að koma í veg fyrir smygl. Því miður erum við Íslendingar ekki svo margir, þannig að erfitt er að fjármagna skothelt og umfangsmikið eftirlit. Svo virðist sem margar hafnir á landsbyggðinni séu opnar fyrir innflutningi á fíkniefnum. Að minnsta kosti er auðvelt að gera sér í hugarlund hvernig komast megi gegnum stóra möskva í neti tollgæslunnar. Öll strandlengja Íslands er óvarin gegn smyglurum. Alþjóðaflugvellirnir á Akureyri og Egilsstöðum búa ekki yfir þeim búnaði sem er til staðar á Keflavíkurflugvelli. Ný höfn, önnur stærsta höfn landsins, Mjóeyrarhöfn í Reyðarfirðir er fáliðuð af tollvörðum og gæsla ekki í neinu samræmi við þá gæslu sem tíðkast í Reykjavíkurhöfn. Þó ættu líkur á smygli að vera jafnmiklar á báðum stöðum, og líklega meiri í þeirri höfn sem minnsta gæslan er.
Á næstu mánuðum mun reynsla komast á Mjóeyrarhöfn, skipverjar og hafnarstarfsmenn munu verða kunningjar og regluleg samskipti munu komast á. Þá er gott að vera á verðinum. Hvað kemur í veg fyrir hafnarstarfsmaður drýgi tekjurnar þegar tilboðið berst? Dæmi um slíkt eru til, og munu halda áfram að verða til. Þess vegna ætti að vera krafa okkar borgarana að sómasamlega sé staðið að tollgæslu í öllu landinu. Vitað er að stærstu smyglfarmarnir koma ekki með flugvélum, heldur skipum.
Auk þess sem eftirlit við hafnir og flugvelli þarf að vera framkvæmt af festu þá þarf að komast á strandeftirlit. Varðskipin okkar eru tiltölulega máttlaus verkfæri við ýmsar aðstæður. Auðvelt er fyrir skipverja að kasta frá borði flotholtum með viðhengdum fíkniefnum og vitja þeirra síðar. Ljóst er að möguleikarnir eru margir til að smygla eiturlyfjum og því þarf dómsmálaráðuneytið að leggjast yfir þessi mál og kanna hvort ekki megi gera betur, og jafnvel leggja í málaflokkinn meiri fjármuni. Þyrlusveit Landhelgisgæslunnar á Egilsstaðaflugvelli gæti verið einn vettvangur til að berjast gegn fíkniefnasmygli. Hraðskreiðir eftirlitsbátar á vegum Landhelgisgæslunnar gætu verið leið að berjast við smyglara.
Stundum finnst manni sem baráttan við dópsmyglarana sé eins og berjast við vindmyllur, og það er leiðingjarnt og vonlaust verkefni til lengdar. Hins vegar verður að taka málin föstum tökum meðan stefnan er sú að klófesta smyglara.
