Þurfti að standa á kassa til að ná upp á roðflettivélina
Sigurjón Arason, yfirverkfræðingur hjá Matís og prófessor við Háskóla Íslands, hefur á starfsævi sinni komið að verkefnum sem aukið hafa verðmæti íslenskra sjávarafurða um milljarða króna. Sigurjón var ekki hár í loftinu þegar hann byrjaði að vinna í fiski hjá Kaupfélaginu Fram í Neskaupstað.Rætt er við Sigurjón í sjómannadagsblaði Fiskifrétta en Sigurjón varð sjötugur fyrir rúmum mánuði síðan. Hann er fæddur í Neskaupstað, elsta barn Ara Sigurjónssonar skipstjóra og Stefaníu Jónsdóttur netagerðarkonu. Til gamans má þess geta að faðir hans er í viðtali í sjómannadagsblaði Austurgluggans.
Í Fiskifréttum er komið inn á að Sigurjón hafi leitt fjölda rannsókna sem aukið hafi verðmæti íslenskra sjávarafurða um milljarða króna. Má þar nefna nýjar verkunaraðferðir á saltfiski, aukið geymsluþol og bættar pakkningar.
Að loknu háskólanámi réðist Sigurjón til Rannsóknarstofnunar fiskiðnaðarins. Þar byrjaði hann á að rannsaka kolmunna og hráefni sem flokkaðist sem fiskúrgangur og lítið fékkst fyrir. Í þá daga voru hausar þurrkaðir utandyra en Sigurjón hafði í námi sínu í Danmörku kynnst þurrkklefum og fannst kjörið að nýta jarðvarmann hérlendis. Úr varð að byrjað var á slíkum tilraunum.
Sigurjón var aðeins tíu ára gamall þegar hann byrjaði að starfa við sjávarútveg, þá við roðflettivél í frystihúsi kaupsfélagsins í Neskaupstað. Í viðtalinu í Fiskifréttum segir hann frá því að hann hafi staðið uppi á kassa til að ná upp á vélina.
Tólf ára gamall leysti hann af fisksala bæjarins í mánuð og seldi þá meðal annars áhöfnum erlendra síldveiðiskipa, sem komu til Norðfjarðar til að taka vistir. Hann var síðar með föður sínum á humarveiðum úti fyrir Hornafirði, en Ari er talinn frumkvöðull í humarveiðum Íslendinga.
Máfaskíturinn lak ofan í fiskinn
Meðfram háskólanámi vann Sigurjón meðal annars hjá Fiskmati ríkisins. Þar var hann sendur til að taka út hreinlæti í öllum frystihúsum landsins en það þurfti að bæta til að Íslendingar héldu mörkuðum erlendis. Aðstæðurnar sem hann lýsir eru sem betur fer úr sögunni.
„Þarna hófst stóra byltingin í frystihúsunum. Mér var ekkert sérstaklega vel tekið. Ég var ungur maður. Menn vildu vita hvað ég vildi upp á dekk. Mér var sagt að ég hefði aldrei migið í saltan sjó. Ég svaraði bara fullum hálsi.
Þegar ég horfi til baka til þessa tíma var það mikil reynsla að fara í gegnum frystihúsin. Við urðum að loka mörgum þeirra. Ég man að í einu húsanna sáum við rottur inni á gólfi að gæða sér á fiski. Máfaskítur lak úr loftinu inn í afurðirnar og mygla var útbreidd í mörgum húsanna. Við notuðum innsiglin ansi grimmt þessi sumrin.“
Samspilið við háskólana lykilatriði
Sigurjón hyggst minnka við sig í vinnu en ekki hætta alfarið enda verkefnin óþrjótandi í hans huga. Hann ítrekar að áfram sé mikil þörf á fé til nýsköpunar og rannsókna í sjávarútvegi.
„Samspil sjávarútvegsins og háskólasamfélagsins hefur verið algjör umbylting fyrir greinina. Þetta þekkist ekki í sama mæli hjá öðrum þjóðum.
Erna Solberg, núverandi forætisráðherra Noregs, kom hingað þegar hún var sjávarútvegsráðherra og kynntist fyrirkomulagi okkar af eigin raun. Heim komin sendi hún atvinnu´malanefnd norska stórþingsins hið snarasta til Íslands og heimsótti meðal annars Matís til að fræðast nánar um fyrirkomulagið.
Norðmenn eru fljótir að tileinka sér þekkingu og eru nú á fleygiferð í allri framþróun og nýsköpun. Þeir leggja auk þess margfalt hærri upphæðir til slíkra uppbyggingar en nokkru sinni er gert hér á landi."
Mynd: Matís
