Ýmsar leiðir færar um Hvalnes- og Þvottárskriður
Jarðgöng undir Lónsheiði eru meðal þeirra kosta sem koma til greina til að auka öryggi vegfarenda sem í dag keyra um Hvalnes- og Þvottárskriður en aðrir kostir kunna að vera hagkvæmari. Göngin eru meðal þeirra sem skoða á í sérstakri jarðgangaáætlun sem samþykkt var að gera samhliða nýrri samgönguáætlun.Endurbætur á leiðinni um skriðurnar hafa lengi verið til skoðunar innan Vegagerðarinnar. Helstu vandamálin eru grjóthrun, snjóflóðaspýjur og að vegurinn stendur sums staðar tæpt.
Á miðvikudag í síðustu viku var leiðin lokuð á fimmta tíma eftir að stóreflisskriða féll í Þvottárskriðum. Búið er að veita 150 milljónum til að lengja stálþil í Hvalnesskriðum í haust en samkvæmt upplýsingum frá Vegagerðinni hafa stálþil reynst vel á svæðinu.
Tíu göng til skoðunar
Samhliða því að samgönguáætlun til 15 ára var samþykkt á Alþingi í lok júlí var samþykkt að ráðist yrði í gerð jarðgangaáætlunar. Til stendur að meta kostnað og hagfræðilegan ábata nokkurra jarðganga og út frá þeirri athugun verði jarðgangakostum forgangsraðað til lengri tíma.
Samkvæmt bókun meirihluta umhverfis- og samgöngunefndar þingsins á við forgangsröðun að líta til öryggissjónarmiða, styttingar akstursleiða og áhrifa ganga á atvinnulíf og vinnusóknarsvæði. Þar segir enn fremur að mikil eftirspurn sé eftir jarðgöngum í öllum landshlutum og augljóst að stórauka þurfi rannsóknarfé til jarðganga.
Jarðgöng um Seyðisfjörð til Héraðs og Norðfjarðar eru þegar á samgönguáætlun og því ekki meðal þeirra tíu kosta sem skoða á við gerð jarðgangaáætlunarinnar. Þar eru hins vegar tvenn göng á svæðinu. Annars vegar milli Vopnafjarðar og Héraðs, hins vegar undir Lónsheiði milli Álftafjarðar og Lóns.
Þriggja kílómetra göng talin óraunhæf
Samkvæmt svari Vegagerðarinnar við fyrirspurn Austurfréttar var árið 2007 gerðar kannanir á leiðinni um Hvalnes- og Þvottárskriður sem leiddi til þeirrar niðurstöðu að framtíðarlausnin væru jarðgöng undir Lónsheiði. Þau yrðu 3 km löng, vestari munninn í 120 metra hæð skammt frá brúnni á Traðar gili en að austan í 230 metra hæð í Heiðardal.
En jarðgöng í 230 metra hæð leysa ekki allan vanda. Í svari Vegagerðarinnar kemur fram að brekkur að göngunum myndu valda sífelldum erfiðleikum í hálku þar sem vörubílar þyrftu að setja á keðjur. Þá er bent á að Almannaskarð, ögn sunnar, fer mest í 153 metra hæð en undir það voru gerð göng og heiðin bakvið Reynisfjall er fer í 120 metra hæð. Þar eru göng til skoðunar vegna vandræða í brekkunum. „Þessi ganga leið er því ekki talin raunhæf,“ segir í svarinu.
Ýmsar lausnir hagkvæmari?
Önnur lausn eru göng með munna í 50 metra hæð að vestan og 70 metra hæð í Starmýrardal að austan. Þau göng yrðu um 6 km löng. Þó nokkur vegagerð yrði út Starmýrardalinn, að hluta til um sérstakt landslag.
Þá er áætlaður kostnaður við þessi löngu göng um 15 milljarðar króna. Á það er bent í svarinu að fyrir það megi gera ýmislegt til bóta á núverandi leið fyrir brot af þeirri upphæð. Þá voru fleiri gangakostir skoðaðir í úttektinni árið 2007, til dæmis tvenn stutt göng sem yrðu 1 og 1,3 km. Munnar þeirra þykja erfiðir en ekki ómögulegir.
Þegar drög að samgönguáætlun voru lögð fram í fyrrahaust var þar að finna setningu um að leysa mætti leiðina um skriðurnar með vegskálum. Sú setning var felld út í lokameðferðinni. Vegskálar eru iðulega yfir munnum jarðganga hérlendis, en í þessu tilfelli yrði þá væntanlega steypt yfir hluta leiðarinnar í skriðunum. Í svari Vegagerðarinnar kemur fram að skálarnir séu um það bil helmingi dýrari á hvern metra en jarðgöng en þeir yrðu alltaf styttri í heildina. Framkvæmdin yrði því líklega ódýrari og þeir gætu því hentað á einhverja kafla.
Úr Þvottárskriðum í síðustu viku. Mynd: Vegagerðin
