Orkuskipti á Austurlandi: Tæknin orðin ódýrari fyrr en fólk þorði að vona
Hjá Austurbrú er að komast á laggirnar verkefni um orkuskipti á Austurlandi þar sem horft er á uppbyggingu innviða fyrir rafmagnsbíla, nýja orkugjafa í sjávarútvegi og betri nýtingu á orku til húshitunar. Verkefnisstjóri segir tæknina vera fyrr komna á viðráðanlegt verð en reiknað var með.
„Við höfum fundið þörf fyrir þetta og það hefur verið umræða á svæðinu. Það kom í ljós að margir voru til í að taka þátt í umsókn sem við sendum til Orkusjóðs,“ sagði Jóna Árný Þórðardóttir, framkvæmdastjóri Austurbrúar, við kynningu á verkefninu í síðustu viku.
Sótt hefur verið til Orkusjóðs um uppbyggingu innviða fyrir rafmagnsbíla á Austurlandi. Ýmsir aðilar eru með í þeirri umsókn, meðal annars Skeljungur sem heitið hefur að koma upp 3 hleðslustöðvum í fjórðungnum fái verkefnið brautargengi en sveitarfélögin 25 svo samtals yrðu þær 28.
Mikil nýting og vinnsla á svæðinu
„Það hefur þótt sjálfgefið að vistvænar lausnir í orkumálum, sérstaklega fyrir samgöngum séu dýrari en notkun á olíu. En ef maður hugsar þetta bara svona út frá því hvort ætti að vera ódýrara, að nota orkuna úr lækjunum og ánum í umhverfi okkar eða að bora djúpt í jörðu langt úti á Norðursjó til þess að sækja olíu þá er erfitt að átta sig á því hvers vegna það ætti að vera ódýrar að nota olíuna.
Það er hins vegar erfitt að bera saman iðnað í frumbernsku við iðnað sem er mjög þroskaður. Verð á þeirri tækni sem við þurfum til að vinna orku og eiga orkuskipti í samgöngum hefur fallið hraðar en fólk þorði að vona fyrir nokkrum árum. Ef verð á rafhlöðum þróast eins og það hefur gert verða bensínbílar ekki lengur samkeppnishæfir við rafbíla upp úr 2020,“ sagði verkefnisstjórinn, Jón Steinar Garðarsson Mýrdal.
Hann benti á að Austurland bæði framleiði og noti mikla orku en hún sé ekki alltaf trygg. Þannig séu fyrirtæki á svæðinu kaupendur að 51% af skerðanlegri raforku í iðnaði og þar fari fiskimjölsbræðslurnar fremstar. Þá kaupi austfirsk skip 22% þeirrar olíu sem íslenski flotinn notar. „Á Austurlandi er einna mest orkuvinnsla og nýting en svæðið stendur ekki jafnfætis öðrum hvað varðar innviði orkukerfisins,“ sagði Jón.
Fjárfesting í heimabyggð
Orkuskipti í haftengdri starfsemi svo sem með raftengingu fyrir skip, vistvænt eldsneyti og jafnvel rafmagnsvélar í minni báta er eitt af áhersluatriðum verkefnisins. Þetta gæti jafnframt reynst atvinnuskapandi. „Fjárfestingin er aðallega í staðbundinni atvinnuþróun, hvort sem er hér eystra eða á Íslandi, til dæmis ef togararnir gætu nýtt lífrænan úrgang.“
Þriðja áhersluatriðið er húshitun en 22% rafkyntra húsa á Íslandi eru í fjórðungnum. „Með varmadælum í stað rafkyndingar næst tvöfalt betri orkunýting.“
