Stærðfræðilæsi og lesskilningur
Sagði einhver Pisa-könnun. Er það ekki eitthvað sem lagt er fyrir ungt fólk á mótum þess að vera unglingar og börn, frekar en þar sem unglingar mæta hinum fullorðnu.Ég er búinn að velta þessu lengi fyrir mér og sér í lagi viðmiðinu. Nú er einhver talnaleikfimistofan, en að sjálfsögðu er þetta 360 þúsund manna samfélag búið að koma sér upp mörgum slíkum, búin að finna það út að ég muni tilheyra þeim rúmlega fimmtungi þjóðarinnar sem eru sannfærðir um að hlýnandi veröld sé af náttúrunnar völdum.
Ég er auðvitað ekki að skilja það hvoru megin í skorti á skilningi það lendir, les eða talna, að átta sig á að dýrategundin maður þarf vatn og fóður til að komast af. Kannski á ég bara að láta eins og það skipti ekki máli og velta bara upp nokkrum augljósum og einföldum dæmum sem mögulega „fyrirmenn“, forstjórar og formenn ættu að skilja. Það var ekki ég, sem sagði að þeir „ættu“ að „geta“ það og þar er ég kominn að þessu með náttúruna og þessu grimmasta dýri jarðarinnar sem mun, sama hvað, útrýma sjálfu sér og bara spurning með hvað miklum „stæl“.
Ég minni bara á að það er reglulega kallað eftir því þessa dagana að það hafi nú enn ekki verið gert út af við mannkynið með geislavirkni og sá tími sem þessari „kröfu“ er gefin er nú ekki ennþá orðin ein öld. Sem sagt það er bara alls ekki öll nótt úti enn.
Fyrir þann, sem er sannfærður um að „allar“ breytingar í náttúrunni séu einfaldlega „náttúrulegar“ og eina von mannsins til að fá að vera í henni sé að skilja það og bregðast við á þeim grunni, hlýtur það að vera einstakt að fá Kastljósþátt með sönnun þess að þetta, akkúrat þetta, er gjörsamlega útilokað. Það verður ekki farið í úlpu þótt það sé hríð og þrjátíugráða frost. Í fyrsta lagi næst ekki samkomulag um að kaupa úlpu. Já, og allt það. Og svo er bara ekki smart að vera í úlpu.
„Samtök iðnaðarins“ komu sér upp skoðun á raforkumálum árið 2016 og þegar búið er að flysja af henni orðagjálfrið stendur eftir að þeim finnst að margir eigi að fá að græða á henni og að það eigi að selja hana ódýrt og alveg augljóst að á þeim bæ fer ekki mikið fyrir læsi af nokkru tagi í þessum efnum. Og ég sem var að vona að þeir ætluðu taka í lurginn á Landsvirkjun fyrir að standa í svindli. Að vísu er Hæstiréttur nýbúinn að dæma manni bætur úr hendi einhvers sem taldi það miður fallegt af manninum að hafa ekki eitthvert kjöt í því sem hann seldi sem „kjötbökur“, hvað sem það kann að vera fyrir nokkuð. Hér á landi hafa frá því fyrir mitt minni alltaf þrifist menn sem hefur tekist að afla, ekki bara sjálfum sér heldur gjarnan þjóðfélaginu, vafasamra tekna, eða ávinnings og það er ríkt í „okkur“, mörgum, að finnast það bara gott, fáumst ekki til að stilla þessu upp á hinn veginn, svona eins og að við byggjum í Namibíu.
Það er mjög þekkt heilkenni að geta aldrei stillt sig um að segja ósatt. „Við ætlum ekki!“ gengur undir heitinu Samherjasannleikur og mér skilst að það sé til útgáfa sem segir að þeir ætli. Þetta gildir líka fyrir Landsvirkjun og bara svo því sé til skila haldið þá er þetta ríkisstyrkta ríkisfyrirtæki, sem staðið hefur í hverri vitleysis framkvæmdinni á fætur annarri í andstöðu við fleiri og færri landsmenn gegnum árin, ekkert að vanbúnaði að eigin mati að taka þátt í svo augljósu og himinhrópandi svindli. Verkfræðileg viðundur sem kaupa tvær nokkuð stórar, já, ég sagði tvær, vindmillur og stilla þeim upp hlið við hlið þar sem vindmælir hefði dugað, þeim blöskrar víst ekki að reka auglýsingastofu.
Mikið vona ég að Austfirðingar gleymi því ekki að byggðalínur voru lagðar hingað til að verða Landsvirkjun út um markað fyrir raforku sem skilaði þeim næstum eins miklu og álverið í Straumsvík á þeim tíma. Þeir mega heldur ekki gleyma því að á rafmagnsreikningnum þeirra stendur eitthvað um niðurgreiðslu sem er í raun ekkert annað en styrkur til Landsvirkjunar og tilraun til að aumingjavæða okkur. Og þó raforkugeirinn sé hættur að ljúga því á orkureikningum okkar að hann hafi framleitt handa okkur með kjarnorku er enn verið að „selja“ okkur sér til ljósa og sér til hitunar, nokkuð sem aldrei hefur þjónað öðru en lyginni í von um trúgirni okkar. Það er til hugtak yfir þessi viðskipti og það er skattlagning. Okkur er jú talin trú um að við fáum sitthvað fyrir tekjuskattinn og neysluskattana, meira að segja útsvarið og við fáum rafmagn fyrir orkuskattinn. Allt mundi það „satt“ innan gæsalappa. Það eru hins vegar nokkuð margar spurningar um meðferð fjármunanna og hverjir eru krafnir um hvað. Við Austfirðingar höfum verið krafin um afnotagjöld fyrir sjónvarp sem við sáum ekki og útvarp sem við heyrðum ekki og raforkugeiranum fannst ekkert að því að við borguðum tvisvar fyrir flutningskerfið okkar. Það þarf þess vegna ekki að koma á óvart að það sé hægt að blanda Evrópusambandinu inn í bullið með skelfilegum tilkostnaði.
Kannski við fáum betri stjórnendur í framtíðinni, ef okkur tekst að auka les- og stærðfræðilæsi, heldur en þá sem skilja það ekki að það muni leitun að því barni í heiminum í dag sem gerir sér ekki grein fyrir því hvað „sala á upprunavottorðum“ þýðir.
