Láta verkin tala á Eiðum
Nýr kafli hófst í sögu Eiðastaðar haustið 2021 þegar tveir heimamenn, Einar Ben Þorsteinsson og Kristmann Pálmason, keyptu þar land og byggingar sem áður tilheyrðu Alþýðuskólanum. Þeir hafa síðan unnið hörðum höndum að því að endurbæta ástand þeirra.Fyrsta markmiðið var að koma aðalbyggingunni í gott horf, sem var mikið verk. Innandyra þurfti að færa heimavistina og íbúðir innandyra til nútímavegar, skipta um velflesta glugga, betrumbæta hátíðarsalinn og anddyri og endurnýja múrverk á mörgum stöðum utanhúss.
Hitaveita kom í Eiða í desember 2023 sem breytti miklu. „Þar með lækkar hitareikningurinn duglega og þetta gefur okkur færi á að bjóða upp á mun meira en áður hefði verið mögulegt. Einn möguleiki í því er að taka sundlaugina í gegn og í gagnið og eins verður nú öllu auðveldara að koma hér upp sumarhúsabyggð með þægindum eins og heitum pottum. Kostnaður vegna slíks áður var í raun of mikill en sú staða er nú breytt,“ segir Einar.
Félagarnir hafa einnig tekið í gegn fjölbýlishúsin gengt aðalbyggingunni, sem kölluð voru Mikligarður og Þórarinshús. Þar innandyra er að stórum hluta búið að mála, endurnýja gólfefni og alla innanstokksmuni en íbúðirnar þar eru einnig leigðar út eins og herbergin á heimavistinni.
Miklagarð leigðu þeir félagar reyndar allan út um hríð fyrir flóttafólk frá Úkraínu. Fólkið kom austur í október 2022 en þeir síðustu fóru frá Eiðum síðastliðið vor. Þeir fjármunir sem komu inn vegna þess komu sér vel að sögn Einars, en á meðan gafst hins vegar ekki færi á að hefja endurbætur þar innandyra að ráði.
Það má því segja að eina byggingin sem raunverulega á eftir að fá yfirhalningu sé Útgarður, en jafnvel þar hafa menn ekki slegið slöku við. Þar hefur verið komið fyrir stórum bar og litlu sviði í mötuneyti hússins og hafa þar verið haldnir tónleikar. Til stendur að halda áfram að bjóða upp á smærri viðburði þar eftir því sem aðstæður leyfa.
Sjálfbærni er lykilorðið
Þó þeir félagar hafi ekki þurft að skuldsetja sig fyrir kaupunum á jörðinni lá alltaf ljóst fyrir að uppbygging húseigna yrði kostnaðarsöm enda lítið viðhald verið á þeim nánast allar götur frá aldamótum. Einar segir það hafa skipt sköpum fyrir hann að hafa unnið úttekt á eignunum fyrir fasteignasölu á sínum tíma þannig hann vissi nokkuð vel hvert ástand bygginganna var. Þannig hafi þeir farið af stað með raunhæfa kostnaðaráætlun, þótt alltaf komi eitthvað óvænt upp þegar unnið sé við gömul hús.
Svo vel hefur það gengið við endurbætur að Einar gerir ráð fyrir að næsta sumar verði ekki færri en 60 gistirými á Eiðum með pláss fyrir allt að 150 manns en gistirýmin síðasta sumar töldu tæplega 30 alls.
„Allt sem við erum að gera og ætlum að gera verður aðeins gert á eins sjálfbæran hátt og okkur er unnt,“ útskýrir Einar. „Það er að segja að allt kostar þetta mikla peninga og við viljum endilega reyna að eiga fyrir hlutunum, eða að minnsta kosti vera með næga innkomu til að dekka þau stærri verkefni sem eftir eru. Þannig að við förum hægt en örugglega, segjum kannski lítið en látum verkin tala.“
Sögustaður og náttúruperla
Einar og Kristmann hafa einnig skoðað fleiri nýtingarmöguleika jarðarinnar. Þannig sóttu þeir um leyfi til að gera 160 sumarhúsalóðir á jörðinni, en minnkuðu áformin niður í 50 sumarhús á 65 hekturum eftir athugasemdir. Áformin hafa þó áfram verið umdeild, meðal annars innan nefnda Múlaþings.
Þeir segjast meðvitaðir um náttúru staðarins og vilja bæði hlúa að henni og gera aðgengilegar með úrbótum á gönguleiðum. Ný göngubrú er til að mynda komin upp. „Það hefur alltaf legið fyrir að við viljum að útivistarfólk njóti svæðisins og að náttúran hér í kring sé alltaf opin almenningi.“
En Eiðar er ekki síst sögustaður. Þeir hafa haldið í ýmsa muni sem minna á fyrrum tíma, gamla skólagjallan er til dæmis til staðar í hátíðarsalnum. „Það væri frábært ef Eiðar geta orðið menningarlega mikilvægir í framtíðinni, og að það verði hægt að vaxa rólega hvað menningu, veitingar og mannamót varðar. Með hægðinni hefst það.“
