Þann 11. júlí 2002 kom stjórn Samtaka áhugafólks um jarðgöng á Mið-Austurlandi, saman til fundar á Hótel Héraði á Egilsstöðum.
Fundurinn hófst kl. 17:00.
Mættir. Guðrún Katrín Árnadóttir Seyðisfirði, Kristinn V. Jóhannsson Neskaupstað, Sigfús Vilhjálmsson Mjóafirði, Jörundur Ragnarsson Austur-Héraði, Hrafnkell A. Jónsson Fellabæ. Tveir stjórnarmanna boðuðu forföll þeir Jónas Hallgrímsson Seyðisfirði og Sveinn Sigurbjarnarson Eskifirði.
Guðrún Katrín stýrði fundi. Gengið var til dagskrár:
1. Stjórn skipti með sér verkum.
Formaður: Guðrún Katrín Árnadóttir,
varaformaður: Kristinn V. Jóhannsson,
ritari: Hrafnkell A. Jónsson Fellabæ.
2. Rætt var um næstu verkefni stjórnar:
a) Samtökunum sett skýr stefnumið. Guðrún Katrín dreyfði uppkasti að stefnumiðum. Ákveðið að stjórnarmenn létu breytingar ef þeir teldu þörf á, ganga á milli í tölvupósti.
b) Umræða um hvernig markmiðum samtakanna yrði komið á framfæri. Stjórnarmenn munu eftir því sem þeir hafa tök á rita blaðagreinar. Málinu komið á framfæri við þingmenn kjördæmisins og því unnið fylgi á vettvangi stjórnmálaflokkanna.
c) Rætt verði við formann og framkvæmdastjóra Sambands sveitarfélaga í Austurlandskjördæmi og óskað eftir að fá að koma málinu að á næsta aðalfundi SSA sem haldinn verður í næsta mánuði á Seyðisfirði.
d) Rætt var um áhyggjur sem komið hafa fram um að markmið þessara samtaka ynnu gegn jarðgagagerð milli Reyðarfjarðar og Fáskrúðsfjarðar. Eftirfarandi tillaga var samþykkt einróma:
Stjórnin lýsir yfir fullum stuðningi við gerð jarðgangna milli Reyðarfjarðar og Fáskrúðsfjarðar, sem næstu framkvæmd í jarðgangagerð. Það er von stjórnarinnar að hafist verði handa við þá framkvæmd á þessu ári eins og áformað hefur verið.
e) Rætt var um nauðsyn þess að finna samtökunum nafn sem væri þjált og munntamt.
f) Rætt um ýmsar leiðir til að vinna jarðgangnagerð á Mið-Austurlandi stuðning meðal almenning. Þar var bent á þörf þess að sýna á skíran hátt hversu miklar styttingar yrðu á leiðum milli þéttbýlisstaða á Mið-Austurlandi ef hugmyndum samtakanna yrði hrundið í framkvæmd.
Þá kom fram sú hugmynd að Byggðastofnun verði fengin til að meta þjóðhagslega hagkvæmni jarðgangagerðar með tilliti til þess að verði ekki af framkvæmdum er veruleg hætta á að byggðir fari í eyði og þar með verði verulegar opinberar eignir verðlausar, eins og eignir einstaklinga. Byggja þarf upp samsvarandi þar sem flóttafólkið sest að.
Eftirfarandi tillaga var samþykkt.
Stjórnin telur brýnt að metinn verði sá þjóhagslegi ávinningur sem fæst með styttingu leiða og stórauknu öryggi í samgöngum með þeim tillögum sem Samtökin leggja til í jarðgangagerð á Mið-Austurlandi.
Stjórnin telur eðlilegt að kostnaður við jarðgangagerð verði metinn á móti kostnaði samfélagsins vegna byggðasamdráttar.
Stjórnin beinir því til stjórnar Byggðastofnunar að gerð verði úttekt í samræmi við þessar hugmyndir.
1. Fundarsetning
2. Fundarstjóri kosinn
3. Ritari skipaður
4. Frummælendur:
- Jónas Hallgrímsson
- Kristinn V. Jóhannsson
- Guðrún Katrín Árnadóttir
- Einar Þorvarðarson, vegagerð ríkisins
- Guðmundur Valur
5. Umræður
6. Stofnun samtaka/félags
7. Kosning stjórnar
8. Markmið félagsins/nafn
9. Önnur mál
10. Fundarslit.
Sigfús Vilhjálmsson setti fundinn og bauð menn velkomna.
Jón Guðmundsson var settur fundarstjóri.
Ritari var skipaður Jóhann Jónsson.
4. Frummælendur:
- Jónas Hallgrímsson fjallaði um sögu jarðgangamála. Þann 15. júní 1975 kom Smyril fyrst til Seyðisfjarðar og var J.H. þá um haustið boðinn til Færeyja og kynntist m.a. jarðgangagerð þar. Þegar málið var reifað í vegagerð var áhugi þar, en pólitískur stuðningur ekki fyrir hendi. Stuðningur við göng var fyrst og fremst til staðar á Norðfirði, m.a. komu Kristinn V. Jóhannsson og Logi Kristjánsson að málinu.
Matthías Á. Matthíasson skipaði nefnd og var í framhaldi af því sett fram áætlun, og úr varð að göng á Austurlandi yrðu númer 2, (Fjarðarheiði og Oddskarð) á eftir Vestfjörðum. Á áætlun var að hafist yrði handa á Austurlandi 1998-99. Nefnd var skipuð sem í áttu sæti, Þorvaldur Jóhannsson, Ásgeir Magnússon og Sveinn Guðmundsson. Sett var fram forgangsröðun í þremur áföngum og göng milli Seyðisfjarðar, Norðfjarðar og Eskifjarðar no. 1.
Á Siglufirði var komin upp umræða um göng sem áætlun er um í dag ásamt með göngum Reyðarfjörður-Fáskrúðsfjörður. Fundurinn í dag sé upphafið að því að marka stefnu um það sem framundan er, og nota þennan fund ekki til að rífa niður það sem ákveðið hefur verið.
- Kristinn Jóhannsson.
Mjóifjörður og Seyðisfjörður voru nafli alheimsins á fyrri hluta síðustu aldar, en erfiðar samgöngur hamlandi. Slátrun á laxi, hefst í haust á laxi úr sjókvíum á Mjóafirði. Jafnframt er von á 11-1200.000 seiðum í kvíarnar. Næsta haust er áformað að slátra um 4.000 tonnum. Samgöngur fyrir svona atvinnustarfsemi afar mikilvægar og verða ekki bættar nema með jarðgöngum. Þörfin fyrir svona starfsemi meiri nú en nokkru sinni áður. Jafnframt ef jákvæð útkoma verður 18. júlí 2002 um álver verður þörfin enn meiri.
Fyrir atvinnuvegina nauðsynlegra en nokkru sinni að ýta þessari framkvæmd fram. Fyrir norðan voru jarðgöng töluð í gegn. Fjölmiðlar í Reykjavík eru afar andsnúnir stórum framkvæmdum úti á landi. Umræðan í dag í því móti að efla byggðakjarna, s.s. Ísafjörður – Akureyri og Mið-Austurland. Fjarðabyggð frá Seyðisfirði og a.m.k. til Stöðvarfjarðar með sterkri tengingu við Egilsstaði og Hérað. Með svona jarðgöngum verði Austurland mikilvægast utan Reykjavíkur vegna legu og landkosta, ásamt álveri og fiskeldi.
- Guðrún Katrín Árnadóttir.
Án jarðganga erum við ekki að tala um byggðakjarna. Þó einstaka aðilar séu ekki bundnir af föstum vinnutíma og sæki vinnu á milli svæða er ekki hægt að alhæfa út frá því að svæðið sé eitt atvinnusvæði. GKÁ vitnaði í skýrslu Einars K. Guðfinnssonar varðandi jákvæð áhrif jarðganga á Vestfjörðum. Ágreiningur sveitarstjórnarmanna hafi verið málinu fjötur um fót. Þennan ágreining verði að setja til hliðar.
- Einar Þorvarðarson, frá Vegagerð Ríkisins.
Jarðgöng á Austurlandi.
Nefndarálit 1993.
E.Þ. fór yfir kostnaðartölur við vegagerð og jarðgöng. Ýmsar athuganir voru gerðar við þessa nefndarvinnu, m.a. jarðfræðiskýrslur s.s. 1984, 1992 og 1993, snjómokstur 1992 o.fl.
Veganestið sem Vegagerðin átti að leggja upp með var að rjúfa vetrareinangrun staða. Málið var kynnt á glærum. Ýmsir jarðganga möguleikar voru skoðaðir, milli staða skv. glæru.
Einar sýndi glæru með aldri bergsins, austast 12 milljón ára og vestar yngist það, er 10 milljón ára o.s.frv. Einnig kort sem sýnir lengdir jarðganga. Göng milli Seyðisfjarðar og Mjóafjarðar 5,3 km löng (einn kostur) en mismunandi löng (fleiri kostir) á milli hinna staðanna. Kostnaðaráætlun var gerð á sínum tíma um jarðgöng á Mið-Austurlandi, sem þá kostuðu frá 5,7 - 6,7 milljarða.
Austfjarðaskýrsla 1993.
1. áfangi Seyðisfjörður – Norðfjörður
2. áfangi Vopnafjörður – Hérað og Fáskrúðsfjörður – Reyðarfjörður
3. áfangi Firðirnir suður af Fáskrúðsfirði.
E.Þ. sýndi ýmsar glærur, m.a. göng Jökulsárhlíð – Böðvarsdalur í Vopnafirði.
-Guðmundur Valur. Ræddi um jarðgöng út frá sjónarmiði fiskeldisins Sæsilfurs. Sæsilfur er að byggja upp nýjan atvinnuveg þ.e. menn eru að gera það sem ekki hefur verið gert áður. Verið er að byggja upp stöð nú upp á 4.000 tonn og áformað að auka við. Áformuð er framleiðsla á ca. 6.000 tonnum á ári. Líklegt að byggð verði fóðurverksmiðja, e.t.v. á Norðfirði. Áætluð notkun á fóðri í Mjóafirði 2003, er 5000 - 6000 tonn. Verið er að keppa við erlend fyrirtæki sem hafa náð mjög góðum tökum á sínum kostnaði. Samgöngur gífurlega mikilvægt atriði til að ná niður kostnaði og auka þar með samkeppnishæfni.
5. Umræður
Guðmundur Bjarnason þakkaði þeim sem hafa haft frumkvæði að því að koma málinu af stað. Eining verði ekki um þessi göng þar sem aðrar hugmyndir eru einnig inni í myndinni. Málið verði Austfirðingum til heilla.
Guðrún Katrín fjallaði um að mikilvægt sé að hópur standi á bak við þá sem eru að vinna að framgangi málsins.
Jónas Hallgrímsson fjallaði um hóp sem fór í kynnisferð til Færeyja, að austan og vestan og augu manna hafi þá fyrst opnast fyrir kostum jarðganga. Í framhaldi af því var haldin ráðstefna á Seyðisfirði 1988, “Við byrjum að bora” var nafnið á ráðstefnunni. Jónas saknaði þátttöku aðila frá Suðurfjörðunum, sunnan Reyðarfjarðar á fundinum og eins frá Vopnafirði því málinu sé ekki stefnt gegn þeim.
Jóhanna Gísladóttir þakkaði Guðrúnu Katrínu fyrir frumkvæðið að fundinum og fjallaði um málið út frá sjónarmiði ferðaþjónustunnar, m.a. hvað snertir hringtengingu og verði ferðaþjónustunni eingöngu til framdráttar.
Mikael Jónsson talaði um að leggja ætti hrepparíginn af. Samstöðu innan fjórðungsins þurfi til.
Hrafnkell Jónsson. Máli skiptir að menn standi saman. Geti þurft að sameina sveitarfélög. Ánægður með að menn ætli ekki að fara í samkeppni um göng sem þegar er búið að ákveða. Saknaði þess að ekki væru fleiri aðilar af Héraði. Hrafnkell telur að þeir sem ráði peningamálum á Suð-Vesturhorninu taki ekki á okkur með silkihönskum: Nauðsynlegt að sækja stuðning í sveitarstjórnir annars verði baráttan erfið. Gæti verið góð hugmynd að taka fyrstu skóflustunguna strax.
Guðni Nikulásson. Jaðarbyggðir s.s. Norðfjörður og Seyðisfjörður visni upp og deyji ef ekki komi til jarðgöng. Mikilvægt er að tengja saman í heild rannsóknir á jarðgöngum, Eskifjörður-Seyðisfjörður. Guðni varaði við að þessi fundur mætti ekki vera bara bóla, fylgja þyrfti fundinum eftir.
Guðrún Katrín talaði um sparnað sveitarfélaga, tók undir með Guðna að fylgja þyrfti boðskap fundarins eftir.
Ýmsar umræður voru um arðsemi, Jónas Hallgrímsson, Jóhanna Gísladóttir o.fl. spurðu Einar Þorvarðarson, sem svaraði. M.a. kom fram hjá E.Þ. að hann teldi að þau göng sem voru á áætlun kostuðu í dag u.þ.b. 10 milljarða.
6. Stofnun samtaka/félags
Jón Guðmundsson bar fram tillöguna. Fram kom tillaga að nafni hjá Kristjáni Jóhannssyni “Byrjum að bora”.
Tillaga um stofnun félags var samþykkt samhljóða.
7. Kosning stjórnar
Fram kom tillaga um
- Jónas Hallgrímsson
- Kristinn Jóhannsson
- Guðrún Katrín Árnadóttir
- Sveinn Sigurbjarnarson
- Jörundur Ragnarsson
- Hrafnkell A. Jónsson
- Sigfús Vilhjálmsson
Tillagan var borin undir atkvæði og samþykkt samhljóða.
-
8. Markmið félagsins
Stjórn félagsins var falið að vinna markmið félagsins. Stjórn félagsins falið að gera tillögu að nafni félagsins.
9. Önnur mál
Sigfús Vilhjálmsson þakkaði fyrir góðan fund.
10. Fleira ekki tekið fyrir -
Jón Guðmundsson þakkaði fyrir góðan fund og sleit síðan fundi.
Jóhann Jónsson (sign)
fundarritari
Jón Guðmundsson (sign)
Fundarstjóri.
Við Íslendingar erum einstakir snillingar. Við höfum engan áhuga á Evrópusambandinu, enda erum við sjálfstætt fólk. Við þurfum ekki á Evrópskum reglum að halda. Þetta er sú stefna sem stjórnvaldshafar Íslands hafa.
Samtök áhugafólks um jarðgöng á Mið – Austurlandi
Stofnuð 29. júní 2002 í Mjóafirði.
Markmið samtakanna er að gera Mið – Austurland að einu atvinnu og þjónustusvæði, rjúfa vetrareinangrun og stytta vegalengdir með jarðgöngum milli byggðarlaga á Mið – Austurlandi.
Forsenda þess að byggja upp raunverulegt atvinnu og þjónustusvæði á Mið –Austurland með 6000 – 7000 íbúum, er að bæta samgöngur og stytta vegalengdir með jarðgöngum milli:
Jarðgöng stytta vegalengdir milli ofangreindra byggðarlaga verulega.
Dæmi um styttingar:
Byggðarlög
með göngum
er í dag
Neskaupstaður – Seyðisfjörður
26 km
100 km
Eskifjörður – Seyðisfjörður
25 km
72 km
Reyðarfjörður – Seyðisfjörður
38 km
61 km
Mjóifjörður – Seyðisfjörður
10 km
62 km
Neskaupstaður – Eskifjörður
21 km
22 km
Neskaupstaður – Egilsstaðir
43 km
71 km
Mjóifjörður – Egilsstaðir
34 km
42 km
Egilsstaðir – Seyðisfjörður
34 km
27 km
Vegalengd milli Seyðisfjarðar og Egilsstaðar lengist lítillega með göngum, en á móti kemur að ekið er um veg í u.þ.b 200 – 300m hæð, í stað rúmlega 630 m hæð eins og nú er gert þegar ekið er yfir Fjarðarheiði.
Hið sama er að segja um leiðina milli Neskaupstaðar og Eskifjarðar. Í dag er þessi leið í 630m hæð, en færi mest í 230m hæð.
Mig langar svara bréfi um kukl í fjárhúsum sem er skrifað af Birgi Baldurssyni, án þess þó að gefa upp starfsheiti þannig að maður getur ekki áttað sig á því hvort viðkomandi hefur einhver rök á bak við sína grein.
BRÉF TIL BLAÐSINS Elísabet Kristjánsdóttir skrifar
Stjórn Ferðafélags Fljótsdalshéraðs (FFF) leggur til sölu á fimm skálum félagsins til Ferðafélags Íslands og hefur FFF fengið kauptilboð uppá 45 milljónir króna.
